Muziek is niet meer weg te denken bij een uitvaart. Deze maand willen wij u kennis laten maken met het lied ‘Lichtstad met de paarlen poorten’. Als de Zweed Fredrick Arvid Blom (1867-1927) dit lied schrijft rond 1917 kan hij niet weten hoe lang en hoe vaak het zal worden gezongen. Wat maakt dat het honderd jaar later nog zoveel weerklank vindt.
Luister hieronder.
Blom stapt op dat moment net door de poort van de gevangenis naar buiten. Hij heeft een straf achter de rug en kijkt terug hoe ver hij van God verwijderd is geweest. Als predikant weet hij van de hemel, maar nu ziet hij de stad voor zich waar Openbaringen 21:21 over spreekt. Waar twaalf poorten staan als parels en de straten van goud zijn. Blom beseft dat hij na zijn sterven daar de Heer zal ontmoeten die hem verwelkomt met Zijn liefdevolle stem.
De zendelinge Margot Alt (1883-1962) vertaalt rond 1930 het lied in het Nederlands. Zij heeft dan in voormalig Nederlands-Indië net een aantal gemeenten gesticht. Het lied wordt door haar opgenomen in een bundel Glorieklokken die bij uitstek de liedbundel van de Nederlandse Pinksterbeweging wordt.
Margot ontvangt in 1926 de voor de Pinksterbeweging kenmerkende doop met de Heilige Geest. Vanaf haar 19e lijdt ze aan malaria, maar dat weerhoudt haar niet van het brengen van het evangelie in de tropen. Pillen wil ze niet slikken, dat zou voor haar afdoen aan de macht van God die haar wil gebruiken. Met de bundel Glorieklanken wil ze Hem de eer geven.
Vergeleken met de versie van Fredrick Arvid Blom zijn er wel verschillen op te merken. Hij geeft het lied als titel ‘Vanwege het Bloed’. Door het refrein met de paarlen poorten is het vooral bekend geworden. Maar Blom nadrukt in feite iets anders. Als een opgejaagde duif heeft hij zich gevoeld, als een gewond hert. Zijn zonde is het probleem en daarvan wil Jezus hem verlossen.
Margot Alt vertaalt het lied op een vrije manier. Ze gebruikt wel de Engelse tekst die lijkt op de oorspronkelijke Zweedse. Maar legt in haar versie de nadruk op de heerlijkheid van de hemelse stad. Op de welkome ontmoeting met Jezus, op het uitrusten bij de stroom van levend water.
Dat is wat het lied voor stervenden en nabestaanden blijkbaar aantrekkelijk maakt. Dat er uitzicht is op een toekomst zonder rouw, waar tranen niet meer hoeven te vloeien. Het lijkt op een ander lied van Margot Alt in haar bundel Glorieklanken ‘Ik wandel in het licht met Jezus’.
1. Lichtstad met uw paarlen poorten,
Wond’re stad zo hoog gebouwd
Nimmer heeft men op deez’ aarde,
Ooit uw heerlijkheid aanschouwd.
2. Heilig oord vol licht en glorie
Waar de boom des levens bloeit
En de stroom van levend water
Door de gouden godsstad vloeit.
3. Schoon tehuis voor moede pelgrims
Komend uit de zandwoestijn,
Waar zij rusten van hun werken
Bij de springende fontein.
4. Wat een vreugde zal dat wezen
Straks vereend te zijn met Hem
In die stad met paarlen poorten
In het nieuw Jeruzalem.
Koor: Daar zal ik mijn Heer ontmoeten,
Luist’ren naar zijn liefdestem.
Daar geen rouw meer en geen tranen
In het nieuw Jeruzalem.
27 februari 2024 verschenen in Nunspeet HaH
In deze tweede aflevering van de rubriek ‘Muziek bij afscheid en verlies’ gaat het over kerkelijke muziek die vaak gekozen wordt. Waarom die voorkeur, welke plek krijgt het en hoe moet het klinken.
Op onze website staan zes rubrieken met veel gekozen nummers. In de rubriek Kerkelijk staat het lied ‘Lichtstad met de paarlen poorten’ bovenaan. Wij hebben het daar toevallig neergezet, maar deze wordt het vaakst gescoord.
De Zweedse predikant Fredrick Arved Blom zit in de gevangenis, verbitterd en voelt zich door God en mensen verlaten. Later vindt hij God terug en schrijft in 1917 dit lied. Hij verlangt naar de hemel en ziet een stad voor zich waar God hem verwelkomt. Waar geen rouw en tranen zijn. Een Nederlandse zendelinge in Indonesië vertaalt het lied. Zij lijdt onder malaria en wil geen pillen omdat ze op God vertrouwt. Ze stelt de bundel Glorieklanken samen met liederen waarin God de eer krijgt.
Waarom is dit lied zo populair en is dit altijd zo geweest? We spreken daarover met een predikant die een verschuiving ziet in voorkeuren. Niet langer liederen als ‘U zij de glorie’ en ‘Ik zie een poort wijd open staan’. Deze gaan over de opstanding en het verlossingswerk van Jezus. Net of de laatste tijd het lijden meer centraal staat. Het verlangen naar rust en vrede, naar afwissen van tranen. Hij ziet op de Veluwe dat kinderen uit liefde en eerbied voor hun ouders liederen kiezen die daarbij aansluiten.
Als uitvaartverzorgers ondersteunen wij nabestaanden net als predikanten in een kerkelijke uitvaart bij de samenstelling van de liturgie. Daarin vinden wij net als zij de volgorde belangrijk. De inhoud en de toonzetting van Lichtstad met de paarlen poorten is vreugdevol. Het past goed aan het eind van de plechtigheid waarin tranen terecht de overhand hebben. Mensen moeten kunnen opstaan om krachtig de gang naar de begraafplaats te maken.
Een organist die vaak speelt bij uitvaarten kent dat gevoel uit ervaring. In het begin van het lied speelt hij ingetogen, maar bij het vierde vers over de vreugde gaan alle registers open. Dan tilt hij mensen graag op.
Wilt u meer weten over onze ervaringen, de volgende aflevering gaat over populaire en Nederlandstalige muziek die gekozen wordt niet alleen bij crematies maar ook bij kerkelijke uitvaarten.
