24 uur per dag bereikbaar 0341 492 826

Meer weten over klassieke muziek bij een uitvaart?

Edward Elgar componeert de Enigma-variaties nadat hij in zijn depressieve toestand door zijn muziekuitgever was aangesproken op het willen stoppen met stukken schrijven. Deze August Jaeger bemoedigt hem door te wijzen op Ludwig van Beethoven die ondanks zijn toenemende doofheid door blijft componeren.

Wat is er te horen en te begrijpen in de variatie Nimrod als het gaat om Beethoven. Hans Westgeest die Nederlands en muziekgeschiedenis heeft gestudeerd, schrijft daarover in 2007 een boek. Hij geeft het als titel mee ‘Elgars Enigma-variaties. Het raadsel opgelost’.  Veel mensen hebben dan al geprobeerd te achterhalen waarom Elgar het zo componeert.

Luister hieronder.

Westgeest ontdekt dat Elgar een vriendin uitlegt waarom zijn muziekuitgever hem niet alleen Beethoven als voorbeeld noemt maar ook voor hem het thema neuriet van het tweede deel van de Sonate Pathétique. Elgar kent Beethoven door-en-door en weet precies waar het over gaat.

Dat dit tot 2007 niet is ontdekt, komt omdat Elgar in zijn muziek niet zomaar een raadseltje opgeeft. In de Enigma-variaties laat hij niet het thema van Beethoven horen maar vlecht er een eigen muzikale gedachte in. Elgar wil op zijn eigen manier van het donker van zijn depressie gaan naar het licht. Daarmee stelt hij zichzelf centraal zonder Beethoven te kopiëren. Misschien wel het ultieme bewijs dat Elgar begrijpt wat zijn muziekuitgever bedoelt. Namelijk onderschat jezelf niet en laat zien dat je weer energie hebt.

Het derde artikel in de rubriek Muziek bij uitvaart en verlies getiteld Geleende muziek gaat over de keuze van popliedjes met een majeure toonzetting. Nabestaanden hebben behoefte aan opgewekte muziek om zonder hun geliefde verder te kunnen gaan. Net als Edward Elgar lenen componisten uit zijn tijd van andere musici. Richard Strauss en Gustav Mahler doen het van Mozart, Brahms en Haydn om er zelf mee aan de slag te kunnen gaan en er beter van te worden. Nabestaanden kunnen opnieuw hun eigen kracht ontdekken door het luisteren naar muziek.

In het eerste artikel in de rubriek hebben we al laten zien dat muziek beter dan woorden gevoelens oproept. Karl Jenkins begrijpt dat meer dan iedere andere componist. In The Armed Man gebruikt hij teksten en gebeden uit allerlei geloofstradities. Maar het zijn vooral zijn melodieën en zijn instrumenten die verdriet, angst, leegte en troost verklanken. Door er samen naar te luisteren ervaren mensen begrip en erkenning, ook bij elkaar.

Ludovici Einaudi gebruikt herhalingen in zijn stukken die bijna hypnotiserend werken.  Hij zegt daarover ‘in het lichaam wil ik met mijn melodieën een gevoel van vervoering, van roes oproepen’.  In zijn Una Mattina gaat het over opgewekt wakker worden met een nieuwe morgen voor ogen. In het slot van de film Intouchables wordt dit stuk gebruikt bij het afscheid. Driss gaat weg maar zorgt dat Philippe een ontmoeting heeft met Eleonore. Een nieuwe morgen breekt aan.

Door Harry Tijssen, bijdragend schrijver Sluijmer & Van Olst Uitvaartverzorging

De laatste verhalen als eerste ontvangen!

Op onze muziekpagina vindt u verschillende populaire afspeellijsten van uitvaartmuziek.

28 mei 2024 verschenen in Nunspeet HaH

Het waardevolle van klassieke muziek bij een uitvaart

Hendrik van Olst

Steeds vaker kiezen nabestaanden voor klassieke muziek bij een uitvaart. Als liefhebber en deskundige help ik hen daarbij graag. Er is zoveel mooie muziek die nog weinig ontdekt is. Muziek passend bij het levensverhaal van de overledene of troostend voor nabestaanden.

Op mijn website staat een muziekpagina met een rubriek Klassiek.  Daarin laat ik dertig fragmenten zien van bekende werken die u kunt beluisteren. Zoals het Ave Maria van Franz Schubert of Air uit de orkestsuite nr. 3 van Johan Sebastiaan Bach. De familie komt zelf ook met andere stukken, zoals Ständchen van Franz Schubert of The last spring van Edward Grieg. Vaak zijn het lievelingsstukken van de overledene. Het past dan bij het herdenken, één van de doelstellingen van de uitvaartplechtigheid.

Een componist die mooie muzikale portretten maakt is Edward Elgar. Hij schrijft rond 1900 de Enigma-variaties, het orkest speelt veertien keer een thema op een andere manier. Het gaat in iedere variatie over wat iemand voor hem betekend heeft. Het meest beroemd is Nimrod, een verhaal over zijn muziekuitgever August Jaeger.  Elgar is depressief en wil stoppen met componeren. Jaeger wijst hem dan op Beethoven die ondanks zijn doofheid toch doorgaat met schrijven.

Het gaat bij de keuze van muziek ook om het bieden van troost. Nabestaanden moeten immers verder kunnen leven zonder degene die altijd om hen heen was. Graag adviseren wij als uitvaartverzorgers bij het selecteren van klassieke muziek die bij hen zal blijven. Van Karl Jenkins bijvoorbeeld, die in 2020 The Armed Man componeert. Een Mis voor de Vrede, opgedragen aan slachtoffers van de Kosovocrisis. Luisterend naar het Agnus Dei hoor je de hunkering naar verzoening en vrede. In het Benedictus ervaar je in het lieflijke cellospel troost na het grote verlies. Laat je jezelf meenemen door het koor dat aansluitend Hosanna zingt als lofprijzing.

Hoop biedt de componist Ludovico Einaudi met Una mattina voor piano. Het stuk componeert hij in 2003, maar het wordt vooral bekend in 2011 door de film Intouchables. Het gaat over een man die op een dag met nieuwe hoop en optimisme wakker wordt.

Wilt u meer weten over onze adviezen voor klassieke muziek, scan dan de QR-code op het plaatje, Dan komt u op onze muziekpagina en op verdiepende verhalen over muziek. De volgende aflevering gaat over muziek als ondersteuning van dia’s die mensen willen vertonen.

Andere verhalen
  • Muziek biedt na een uitvaart blijvende troost en helpt nabestaanden om de herinnering aan hun dierbaren levendig te houden, biedt ruimte voor emoties die soms moeilijk te bereiken zijn, en creëert momenten van gedenken en verbinding—een helende kracht die de leegte verzacht en blijft steunen op de weg van verlies en rouw.

    lees meer
  • Tijdens de dagen voor de uitvaart delen mensen allerlei herinneringen. Soms komen pijnlijke situaties aan de orde boven, maar vaak ook vrolijke momenten. Maar het is net of dat dan bij de uitvaart zelf niet meer kan en mag.

    lees meer
  • Uitvaarten worden steeds persoonlijker, met meer aandacht voor de wensen van de nabestaanden en de overledene, waarbij livemuziek een belangrijke rol speelt in het reguleren van emoties en het creëren van een persoonlijke en troostende sfeer.

    lees meer

Sluijmer en van Olst verzorgen al meer dan 12,5 jaar Uitvaartplechtigheden