30 april 2024 verschenen in Nunspeet HaH
Toon en sfeer van de muziek tijdens een uitvaart
Hendrik van Olst
Als uitvaartverzorger weet ik maar al te goed dat nabestaanden tranen in de ogen hebben en een knoop in hun maag voelen. Toch ik merk dat ze niet alleen droevig en beklemd willen zijn. Tijdens de uitvaart moet er ook ruimte komen om te ademen. De toon en de sfeer van de muziek kunnen daarbij helpen.
Van de muziek die mensen de afgelopen twaalf maanden hebben gekozen valt een aantal kenmerken speciaal op. Je zou denken dat de toonsoort wel mineur zou zijn dat wil zeggen droevig en wat somber. Het tegendeel is echter waar, veel van de favoriete muziek blijkt in majeur te zijn geschreven. Dat betekent vrolijker en opgewekter.
Het is niet zo dat nabestaanden zich dat altijd bewust zijn. De vorige aflevering van deze rubriek heeft laten zien dat popliedjes geselecteerd worden die gaan over lief hebben en loslaten. Veel van de muziek daarin is geschreven in majeur. Blijkbaar voelt dat voor de familie toch goed en passend. Het zorgt voor ruimte bij een verdrietig moment. Bijvoorbeeld ‘Time to say goodbye’ (in het Italiaans ‘Con te Partirò’) gezongen door Andrea Bocelli. Het is stemmige muziek, maar wel getoonzet in majeur.
Tot de kenmerken van muziek hoort ook het tempo. Gekozen liederen hebben vaak een redelijk laag tempo. Zoals ‘Always on My Mind’ gezongen door Michael Bublé. Het is traag en zorgt voor een lage hartslag, maar is wel getoonzet in majeur. Die combinatie betekent dat de uitvaartplechtigheid evengoed statig en stemmig kan worden.
Vaak denken we dat nabestaanden vooral roerloos willen zitten. Maar als je naar het element dansbaarheid kijkt van de gekozen liederen komt daar iets anders uit. Dansbaarheid betekent niet persé dat je uitgenodigd wordt tot ‘de voetjes van de vloer’ maar zegt ook iets over in beweging komen. Bijvoorbeeld het lied ‘The Rose’ gezongen door Bette Middler of vertolkt door André Rieu. Het gaat over liefde én over angst om gekwetst te worden. Voor een uitvaart is het opvallend dansbaar en heeft het een hoge energie.
Akoestisch is ook een muziekkenmerk, het betekent dat de zanger door de manier van zingen zelf zorgt voor het effect van de tekst. Een ondersteund instrument is dan niet nodig. Bijvoorbeeld ‘Zo zal het zijn’ van Rob de Nijs.